OKULLARDA ÖĞRENCİLERİN YAZMA BECERİLERİNİN
GELİŞTİRİLMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ
YAZMA BECERİSİNİN GELİŞTİRİLMESİNDE
DEĞERLENDİRMENİN ÖNEMİ VE İŞLEVİ
Öğretmenler öğrencilerinin süreç boyunca ne derece
ilerlediğini gözlemleyerek anlayabilir. Gereken davranışı öğrencinin alıp
almadığını bireysel farkları göz önüne alarak bilebilir. Türkçe dersinde
bireyin nasıl geliştiğini düşüncelerini kağıda döküş biçiminden anlayabilir
öğretmenler. Bu ders öğrenciye yazma becerisini kazandırır. Bu beceri hem
öğretmenin hem de öğrencinin aktif olmasını sağlar. Yapılan değerlendirmeler de
öğrencilerin bu yeterlikleri ne ölçüde kazandığını tespit etmeye yarar.
Türkçe dersi
öğretim programında belirtilen yazma becerisi amaçları, planlı bir şekilde
yazma, kendini ve yazdıklarını değerlendirebilme, dil kurallarına uyma, farklı
metin türlerini kullanarak yazma, kendini yazı ile ifade etme alışkanlığını
kazanma.
YAZILI SINAV UYGULAMASI VE SINAV
SORULARININ HAZIRLANMASI
Sorular
hazırlanmadan öğrencide o edimin oluşup
oluşmadığı dikkate alınmalıdır. Yazma becerisini ne ölçüde kazandıklarını süreç
ve sonuç değerlendirme ile belirlemeliyiz. En sık kullanılan değerlendirme
aracı, yazılı sınavlardır. Yazılı sınavlarda bir metin verilir ve o metinle
ilgili sorular, dil bilgisel sorular ve öğrencilerin duygu ve düşüncelerini
anlatılmasını istediğimiz kompozisyon sorusu sorulur genellikle. Bu, sonuç
değerlendirmeye örnektir.
Araştırmacıya göre; öğretmenler değerlendirmelerini,
kazanımları dikkate alarak yaparlar. Test sınavlar tarafsız, herkes eşit
sorular sorulan, ayrıntılı bilgiler sunan, öğrencinin bilgisi ortaya koyan
sorulardır. Eğitim sürecinde kullanılan en yaygın sınav şeklidir. Araştırmacıya
göre; sınav üç aşamada yapılır.
·
Kavrama, yorumlama soruları,
· Dil
bilgisel yönlü sorular,
· Konuyu
daha çok tasarı, sentez yönünden değerlendiren sorular.
SINAV SORULARININ DÜZEYLERİ
Sorular
kazanımlara uygun olmalıdır. Olmadığı durumda öğrenciler, derse olumsuz
duygular besleyebilir. Kazanımlar, öğretmenlere yol göstermelidir. Her kazanım birbirinden
farklı düzeydedir. Bloom Taksonomisi kapsamındaki basamaklara uyum sağlayarak
hareket edilir. Sınav soruları bu taksonomi çerçevesinde hazırlanmalıdır.
Soru
yapılandırma çemberi denen yapıda bilgi soruları, kavrama soruları, yorumlama
soruları, uygulama, analiz , sentez ve değerlendirme soruları bulunur.
Yazılı sınav soruları; öğrencilerin düşünmelerini,
cevaplarını planlamalarını ve kendi sözcükleri ile ifade etmelerini sağlar.
Yazılı sınavlar, üst düzey zihinsel becerileri ölçmek için de uygundur.
ÖĞRENCİLERİN YAZMA ÇALIŞMALARINI
DEĞERLENDİRMEDE KENDİ GÖRÜŞLERİNE BAŞVURMA
Öğrenciler,
bu süreçte hem hatalarını, eksik yanlarını görür hem de saygı çerçevesinde
tavsiye veya eleştiride bulunabilirler.
ÖZ DEĞERLENDİRME
Öz
değerlendirme öğrencilerin kendi kendilerini değerlendirmesidir.
YAZIYI GÖZDEN GEÇİRME, DÜZELTME VE
GELİŞTİRME ÇALIŞMALARI
İçerik
açısından gözden geçirme, yazıda aktarmak istediğin tam olarak anlatabilmiş mi diye
inceler. Yüzeysel gözden geçirme de yazıyı, okur için uygun olması açısından inceler.
Öğrenciler ölçütlere uygun şekilde yazdıklarını okumalı, değerlendirilmeli ve
ardından yazıyı son hâline ulaştırmalıdır. Yazı, son hâline ulaştıktan sonra
sınıf ortamında paylaşılabilir ardından da okur bu yazıyı değerlendirebilir.
AKRAN DEĞERLENDİRME
Bu çalışma öğrencilerin çalışmalarına eleştirel
bakmalarını sağlamaktadır. Ayrıntılı olarak değerlendirme imkânı sağlar. Geri
bildirim oluşur. Araştırmacıya göre; hayat boyu öğrenme de etkilidir. Akran
değerlendirmeleri, öğrencilerin çalışmaları sınıftaki arkadaşlarıyla
değerlendirmeleridir. Burada öğrenciler işbirlikçi bir çalışma içerisinde
olurlar, hoşgörülü davranırlar.
GRUP DEĞERLENDİRME
Bu değerlendirme türü, bir grup öğrenci tarafından
yapılır. Grup orta düzeyde kişilerden oluşmaktadır. Araştırmacıya göre; bu tür
değerlendirme hem içerik hem de biçim bakımından akran değerlendirmesini hem de
öz değerlendirmeyi kapsar.
YAZMA SÜRECİNDE ÖĞRETMENLERCE YAPILAN
DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI
Öğrencilerin bilgi ve birikimlerini belirlemek için kâğıt
üzerinde olan sınav neticeleri yanında farklı değerlendirme yöntemleri de
kullanılmaktadır. Öğrencilerin performans ve proje görevlerindeki hallerini
belirlemek için dereceli puanlama anahtarı, kontrol listeleri vb. değerlendirme
araçları kullanılır.
HOLİSTİK (BÜTÜNCÜL) DEĞERLENDİRME
YAKLAŞIMI
Bu yaklaşım,
seçilen nitelikleri bir puanla incelemeyi ve değerlendirmeyi hedefleyen ve
performansın değişik seviyelerini açıklayan değerlendirme vasıtası görevini
üstlenmektedir. Öğrenci eserine yüzeysel bakıldığı için bu değerlendirme
türünde detaya girilmediği görülmektedir.
ANALİTİK (ÇÖZÜMLEYİCİ) DEĞERLENDİRME
YAKLAŞIMI
Detaylı
inceleme yaparak not verme, öğrencilerin kaleme aldığı yazıların içerik,
düzenleme, yazım ve noktalama, dil kullanımı gibi beceri düzeylerine
ayrışmasını sağlayarak, her beceri düzeyine ilişkin ağırlık getiren seviyeye
göre farklı farklı notlandırma yapılması yaklaşımıdır.
YAZIYI DÜZELTME VE GERİ BİLDİRİMDE BULUNMA
Bu aşama
önemli aşamalardandır. Öğretmen aracılığıyla öğrenci ürünlerinin düzeltilmesi, öğrenciye
dönütler verilmesi, öğrencilerin eksikliklerini görmesini ve aynı hataya tekrar
düşmemeleri için etkili bir yoldur.
YAZMA ÇALIŞMALARININ KONTROL EDİLMESİ VE
DÜZELTİLMESİ
Bir yazıyı tamamladıktan sonra kontrol etmek,
muhtevanın incelenmesi, ve yazıdaki tutarsız olan kısımların düzeltilmesi gibi
birtakım yönden bizlere yarar sağlamaktadır. Yazılan yazının düzeltilmesi ise;
yazının yanlış veya hatalarını giderme ve yazılı anlatım çalışmasında
öğrencinin zayıf yönlerinin bildirilmesinde oldukça önemli bir yere sahiptir.
DEĞERLENDİRME VE DÜZELTME SONRASI GERİ
BİLDİRİMDE BULUNMA
Öğretmen veya sınıf arkadaşları
öğrenciye geri bildirimde bulunabilir. Öğrenciye doğru ve yanlışları hakkında
bilgilendirilir tavsiye verilebilir veya eksik yanları tamamlayacak davranışlar
aktarılabilir ve öğrenciye doğru motivasyon sağlanır.
YAZMA ÇALIŞMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİNDE
BİÇİM VE İÇERİĞİN ÖNEMİ
Yazı
çalışmaları içerik ve biçim açısından değerlendirilmeli ve ikisi de aynı
düzeyde öneme sahip olacak şekilde değerlendirilmelidir. İçim unsurlarını fazla
önem vermek bu süreci olumsuz etkiler. En önemli amaç okunabilecek düzeyde
etkili bir yazı yazabilmektir.
DEĞERLENDİRMEDE DÜZELTME SEMBOLLERİ
KULLANMA
Düzeltme
sembolleri kullanarak yazma becerisini düzeltilir ve bu, öğrencinin gelişmesi
için gereken yollardan biridir.
Turnitin benzerlik oranı %0'dır.