YAZIYI OLUŞTURAN ÖĞELER
Konu ve Tema (İzlek)
Konu, hakkında görüş ifade ettiğimiz durumdur. Tema ise
konuyu ele aldığımız yönlerdir. Yazı, aradığını bulma işidir. İnsan
keşfedercesine yazar.
Yazma Konusunu Belirleme
Konu belirlenirken öğrenci serbest bırakılmalıdır. Kendi
yatkın olduğu, ilgisi olduğu alandan konuyu seçmelidir. Serbest olması
öğrencinin daha kolay içerik üretmesini sağlar. Bu çalışmaların başarısı daha
yüksektir. Öğrenci kendi seçtiği konuyu yazarsa daha içten ve inandırıcı olur,
içtenlik ve inandırıcılıkta bir eserde en çok aranan özelliklerdendir.
Konunun Sınırlandırılması
Yazı yazmadan önce ilk olarak konuyu iyi anlamalı ardından
da konunun çerçevesini çizmeli yani onu sınırlandırmalıyız. Konuyu hangi yönden
ele alacağımızı belirleyerek bakış açımızı daraltırız. Bu da yazının dağınıklığını,
konudan konuya atmayı engeller.
İyi Bir Konunun Özelikleri
*İyi konu, ilginç- yaratıcı konudur. Okurun ilgisini
çekebilmelidir.
*İnandırıcı olmalıdır.
*Konu sınırı iyi çizilmelidir.
*Hedef kitlesi göz önünden bulundurularak yazılmalıdır.
Amaç
Her yazının amacı vardır. Zaten bizi yazmaya iten de bu
yazma amacıdır. Olabilecek amaçlardan birkaçı; Öğretme, düşünce ve kanıları
değiştirme, olay içinde yaşatma, izlenim kazandırma.
Amaç Belirlerken Göz Önünde Bulundurulabilecek
Noktalar
1.Hedef Kitleyi Belirleme: Yazıyı kimin
okuduğuna göre, duygu düşünce yoğunluğu ayarlanır. Örnekler hedef kitleye göre
seçilir. Anlatım tarzı okuyucunun ilgisine göre belirlenir.
2.Yazı Türünü Belirleme: Amaç okuyucuya bilgi
vermekse yazı türü açıklayıcı olmalıdır, olay ya da durumu anlatmaksa
öyküleyici anlatıma bağlı kalmalıdır.
3.Örnek Metin Üzerinden
Çalışma: Yazı yazılmadan önce literatür taranmalı, örnek metinler okunmalıdır.
Bu öğrencinin yeni bakış açıları kazanmasını sağlayacaktır.
İleti ve Tez
Her yazı okuyucuya verilmek
istenen bir iletiyi taşır. Zaten yazarı yazmaya iten de bir mesajı karşıya
iletme ihtiyacıdır. Edebi metinlerde bu iletiyi almak daha çok dikkat gerektirirken,
öğretici metinlerde bu iletiyi almak daha kolaydır.
Biçem ve Söylem (Üslûp ve
Özanlatı)
Her yazarın kendini ifade ediş
biçimi farklıdır. Her konu hakkında mutlaka yazı yazılmıştır, bu yazıları
birbirinden ayıran sadece yazzarın üslubudur. Yazar ne kadar “kendi” olursa,
okuyucu yazıyı okurken o kadar keyif alır. İçeriğin güzelliğini yansıtan üslup
olduğu için bir konuyu da daha iyi yapan her zaman yazarın üslubudur.
Üslubu Oluşturan Unsurlar
· Kelime seçimi
· Tümce kurgusu
· Söyleyiş tarzı
· İfadedeki akıcılık
· Anlamsal bütünlük
· Tür seçimi
· Metinlerarasılık
· Yazarın nitelikleri
Plan
Yazılacak konu hakkında ön bilgileri ortaya koymaktır. Yazıda
birlik ve bütünlük olmasını sağlar. Plan çerçeveyi belirler konudan çıkmamayı,
amaç doğrultusunda yazmayı sağlar. Plan yazının kontrolünün ele alınmasını
sağlar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder