Yazma Eğitimi

Yazı Öğretiminin Tarihçesi

Yazının ilk öğretimi, öğrencilerinin meramlarını yazılı olarak dile getirmesinin istenmesiyle başlamıştır. Ardından çocukların aklındakileri, ezberlediklerini yazmasının istenmesiyle yazma eğitimi başlamış. 19. Yüzyıldan sonra artık yazma edebiyat derslerine girmiştir. Birçok yazma eğitimi ders kitabı yazılmıştır.

Yazma eğitiminin ilkeleri;

Öğrenci, yazar, mutlaka araştırmalıdır. Yazacağı konuyu, örnek alacağı eserleri, örnek aldığı eserlerin yazarlarını… Ulaşabildiği her şeyi okumalıdır, öğrenmelidir. Bol bol yazma uygulaması yaptırılmalıdır. Öğrenci yazısına karşı bir sorumluluk hissetmelidir.

Yazma Eğitiminin Amaç ve Önemi;

Yazma, dilin gelişmesine, dil bilgisi kurallarının oturmasını, estetik duyguların gelişmesine, açık ve anlaşılır ifade gücüne erişmeye katkı sağlar.

Yazma Eğitiminin Sorunları;

Dikkat, yazıya başlayamamak, yazarken dikkatinin dağılması, okunaksız yazmak, çok sayıda yanlış yapmak. Yamuk yazmak, heceleme hatası yapmak, dil bilgisi hataları, yorum yetersizliği ... Yazma eğitiminin sorunlarındandır.

Yazma Becerisinin Öğretimi;

Dört temel dil becerisinden en zor olanıdır. Bu yüzden öğretirken özelden genele doğru bir yol izlenir. Sözcük düzeyi- cümle düzeyi- paragraf düzeyi olarak ilerlenmelidir.

Sözcükler, metnin en temel ve en küçük ögesidir. Metni inşa ederken yapı taşıdır.

Cümle, söz dizisidir. İyi cümlelerin uzun olması gerekli diye bir kaide yoktur. En yalın, en tutarlı ve en net biçimde ifade edilen cümle en idealidir.

Paragraflar, cümle gruplarıdır. Tuğlaların birleşerek oluşturduğu yapılardır. Düşünce birimidirler.

Paragrafın ne kadar uzun olacağına dair bir ölçüt bulunmamaktadır. Anlatılmak istenilen düşünceyi iyi açıklayacak uzunlukta olmalıdır diyerek genel bir uzunluk ölçüsü belirleyebiliriz diye düşünüyorum.

Giriş, gelişme ve sonuç olarak üç çeşit paragraf türü vardır.

Yazma Öğretiminde Teknikleri Uygulama Süreçleri

İlk olarak yazma öncesi düşünce şemaları kurulmalı, araştırma yapılmalıdır ardından planlama kısmına geçilmelidir. Nasıl yazılacağından önce neyi yazacağını bilirse öğrenci daha düzgün bir zemin oluşturabilir. Metinleştirme aşamasında, bir taslak oluşturmalı ve kafasındaki amaca göre o taslağı genişletmelidir. İstediği yapıya ulaştığında baştan sona metni okuyup eksiklerini fark etmeli, kendisi göremiyorsa bir akran değerlendirmesine başvurmalıdır. Bu aşamalardan sonra metni paylaşabilir.

Yazma Becerisi Kazanma

Aklına gelen düşünceleri kağıda not almalı, daha sonrasında bu notları genişleterek bir metin inşa edebilir.

Yazma Becerisinin Geliştirilmesi

Bunun tek bir yolu vardır, pratik.

Yazma Yeteneğinin Gelişiminde Etkili Olabilecek İlkeler

Yazma, kolay kazanılabilen bir beceri değildir. Sadece teknik bilgi de yeterli değildir, işleyen beynimizden içerikleri tek tek koparmamız gerekli.

Düşüncelerimizi aktarmayı, paylaşmayı sevmemiz gerekli. Bilinçli, amaçlı, düzenli olmamız gerekli.

Özgün olmalı, diğer yazılardan etkilenmemeliyiz.

Yazma Ediminin Oluşumunu ve Gelişimini Etkileyen Unsurlar

Okuduğumuz eserler yazma becerimizi etkiler.

Çevremizdeki insanların yazdıklarımıza tepkisi, kendilerinin yazmaya ve okumaya olan bakışı bireyin yazma gelişimimizi etkiler.

Yeteneklerimiz ve zekâmız yazma becerimizin gelişmesini etkiler. Dış beslenmeyle, bilgiyle daha çok içerik üretebiliriz.

Hayal gücü, yaratıcı düşünceler her zaman yazma becerisini etkiler. Büyük yazarların hep geniş hayal gücü olduğu görülmektedir.

Bireydeki Yazma İstek ve Hevesi; Bu istek ya doğuştan gelir ya da teşvik eden birisi vardır.

Bireyin Toplumda Tanınma Arzusu, Yükselme Hırsı; Birey kendi yeteneğini çevresinde kendini tanıtma aracı olarak kullanmak isteyebilir.

Topluma Hizmet Etme Gayesi; Birey kendi yazmadan önce nasıl toplumdan besleniyorsa kendi yazılarının da başkasını beslemesini ister.

Merak Duygusu, Hayal Gücü ve İlham; Bu duygular yazmak için itici güçtür. İlham özellikle edebî metinlerde gereklidir, diğer türler için ihtiyaçtır denilemez.

Sözcük Dağarcığı/Kelime Hazinesi; Yazıyı okurken farklı şeylerden bahsedilse bile aynı kelimeler etrafında dönülüyorsa o yazıya kaliteli sıfatı getirilmez.

Yazmada Sözcük Seçimi ve Önemi, Bir kelimeyi en güzel biçimde ifade etmek yazmayı özel ve güzel kılandır. O yüzden yazar kelimeleri adeta cımbızla seçmeli.

Kelime hazinesini zenginleştirmek için ne yapılmalıdır? Mutlaka okunmalıdır. Sözlük okuması da yapılabilir.

Sosyal Çevre, yazma sürecinin en önemli etkenlerinden biridir. Etkileşim sağlanarak daha kaliteli içerik üretilebilir.

Beğenilen Bir Yazara Özenme ve Taklit Etme; Bu durum sadece bilerek değil istemsizce de olabilir. Bu yüzden yazmadan önce, yazma arasında farklı eserler okunmaması tavsiye edilir.

Bitirilmeyen Kitap Efsunu; Okunan bir kitabın, bir yazının bitirilmeden hayal gücüne bırakılması bu konuda yardımcı olabilir.

Oluşturulan Metinlere Metinlerarasılık Niteliği Katma; Hem kendi yazısının içeriğini zenginleştirmeye hem de atıf yapılan eserin okunmasını sağlama yönünden faydalıdır.

Yazarın Tutkusu; İçten gelen, yazmaya iten güçtür.

Yazma becerisine yönelik etkinlikler, yarım metinleri tamamlamaya çalışma, kitapların kavşak notlarına gelince devamını okuyucu olarak tahmin etme, yazı planı oluşturma, betimleme çalışmaları, not alma, özet çıkarma, rapor yazma…

Yazma çalışmalarını gözden geçirme, yazar olmak aynı zamanda iyi bir eleştirici olmayı da sağlar. Düşünce sürecinin yazara katkısı budur. Hem kendi yazılarına hem de başkalarının yazılarını ikinci bir göz olarak bakmak yazmak için olumlu bir ilerlemedir.

İyi bir yazma becerisi için yapılması gerekenler; bol okumalı, bol düşünmeli, plan yapmalı, taslak oluşturmalı, kültürel bilgiyi genişletmeli, okuyucu düzeyini iyi saptamalı.

 Turnitin benzerlik oranı; %0