Yazma hem bilgiyi elde etmeye hem de bilgiyi ifade etmeye yarayan bir beceridir. Yazma, düşünmek demektir.
Durum; Öğrencilerin yazma eğitiminde çokça eksikleri vardır.
Bunun temelinde öğretmenlerin derste yazma konusunda etkili olmaması ve bunun
da iyi denetlenmemesi yer almaktadır.
Öğrenciler düşüncelerini ifade edememektedir. Yaratıcı
düşünme becerileri gelişmemiştir. Yazım kuralları ve dil bilgisine dair çok
eksikleri vardır.
Yazma eğitiminde amaçlar ve ilkeler
Yazmanın önemi hem öğrenci hem de öğretmene
kazandırılmalıdır. Yazma sürecini öğrenciye sevdirmeli yazarken zevk almasını
sağlamalıyız. Doğru yazma sorumluluğuna sahip olmalarını, kağıt düzeni
oluşturmalarını sağlamalıyız.
İlkeler; Yazma eğitimi yönteminin temel ilkesi yazdırmaktır,
bol bol uygulama yaptırmalıdır.
Yazmada öğrenci daima merkezde olmalıdır. Öğretmen de
öğrenci ile yazmalıdır. Öğretmenler yapıcı bir yaklaşımla öğrencileri
değerlendirmelidir.
Yöntem; Yazarken düzenli olmayı, düşünceler içinde kaybolmamayı
sağlar. Aşamaları vardır.
Konu seçimi, konu sadece araçtır. Önemli olan konunun nasıl
aktarıldığıdır.
Seçilen Konu ile İlgili Ana ve Yardımcı Fikirleri Düşündürecek
Zihinsel Hazırlık: Yazma öncesi etkinlikler olmadan öğrenciler yazı
yazmakta zorlanabilir. Yazılacak konu hakkında düşünme çalışmaları yapılarak
öğrenci yönlendirilmelidir.
Plan Yapma; Düşünce aşamasından sonra düşüncelerin
birbiriyle ilişkilendirilmesi, taslak olarak bir dizgeye sokulması gereklidir.
Ana ve Yardımcı Düşünceleri Plana Göre Yazıya Geçirme:
Okura söylenmek istenen fikrin şekillendirilmesi aşamasıdır. Yazıyı yazarken akılda
bunu tutmak gerekir.
Anlatım Tür ve Biçimleri Konusunda Öğrencileri
Bilgilendirme: Sınıf seviyesi yükseldikçe öğrencilerden farklı anlatım tür
ve araçların, anlatım biçimlerinin kullanılmasını isteyebiliriz. (Mektup, dilekçe,
rapor vs yazdırılabilir.)
Kontrol: Yazı bitirilmeden önce yazım, noktalama ve
genel özellikler açısından kontrol edilmelidir.
Yazma Eğitiminde Öğrencilere Kazandırılacak Alışkanlıklar
ve Yapılabilecek Çalışmalar
*Öğrencini söz varlığı zenginleştirilmeli, kullandığı
kelime sayısı arttırılmalıdır. Bu sayede öğrenci kendini daha rahat ifade
edebilir. Aynı kelimelere sabit kalmaz. Belirli sıklıklarda sözlük kullanımına
teşvik edilmeli, yazım kurallarını öğretmene sorduğunda yazım kılavuzuna
danışması önerilmelidir.
*Yazı yazılırken edebi ürünlerden de faydanılmalıdır.
*Monotonluğu kırmak için farklı yazma etkinlikleri kullanılmalıdır.
*Farklı yazma biçimleri öğretilmeli ve kullanmaya yönlendirilmelidir.
*Öğrenciler yaptıkları çalışmalarla ilgili rapor
hazırlamalıdır.
*Okunan metinlerden not almalıdır, özetleme de bir öğrenme
tekniğidir.
*Dinlenilen metin yazıya geçirilmelidir. Yani dikte çalışması
yapılmalıdır.
Yazma (metin üretme) Çalışmaları: Yazma öncesinde öğrencilerin
hazır bulunuşluk düzeylerini saptama ve ön bilgilerini tespit etmek önemlidir.
Bu süreçte metnin planlanması ve içeriğin düzenlenmesi gerekir. Yazmaya
başlandıktan sonra cümlelerin ve metnin gözden geçirilmesi ve gerekli
bağlantıların sağlanmasına dikkat edilmelidir. Yazma sonrasında ise metnin
kontrolü sağlanmalı ve yazının tamamı değerlendirmeye alınmalıdır.
Etkili ve Yaratıcı Yazma Çalışmaları
Öğrencilerin yaratıcı yazmaları için onlara fırsat
tanınmalıdır. Konu seçimlerinde özgür bırakılmalı ve onları zorlayan konu
başlıkları önerilmemelidir. Öğretmenler öğrencilerine inanmalı, güvenmeli ve
bunun onlara hissettirmelidir.
Beyin fırtınası uygulama, kavram haritası oluşturma gibi
etkinlikler öğrencilerin yaratıcı yazma becerileri geliştirir.
Yazma Becerisini Değerlendirme ve Düzeltme
Öğretmen yazma becerisini değerlendirirken hem süreci hem de
sonucu değerlendirmelidir. Ortaya çıkarılan ürün gibi o ürünün ortaya
çıkmasında etkili olan sürecin nitelikleri de bu değerlendirme kapsamında yer
almalıdır. Düzeltme- düzenleme ve değerlendirme aşamalarında ben dili
kullanılmalı, nesnel davranılmalı, öğretmen tesadüfi hatalara yer vermemeli,
öğrenci ayrımı yapmadan herkese eşit şartlar sağlamalı ve bu ölçütlere uyarak
değerlendirme ve düzenleme yapılmalıdır.
Sonuç ve Öneriler
Sonuç olarak öğretmen yazma eğitiminde sabırlı, özenli, bilgili
ve bilinçli olmalıdır. Her öğrencinin farklı olduğunun bilincinde olarak
hareket etmelidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder